Openingstoespraak tentoonstelling 'De Bevrijding van Doel'
door Georges Van De Vyver
Gemeentesecretaris Doel en voorzitter Kerkraad Beveren
6 juni 2013
Dames en Heren Vrienden van Doel,
In het kader van 400 jaar Doel, hebben de inrichters het initiatief genomen, om een fototentoonstelling in te richten over “De bevrijding van Doel en de bezetting tijdens de 2de wereldoorlog”; thema’s waarin fotograaf Richard De Nul zeer bedreven is.
Hij zorgde immers ook voor de samenstelling, onderzoek en fotografie van twee boeken met als onderwerp : “ De bevrijding van Doel” - “The liberation of Doel” (tweetalig opgesteld) en “Angst en terreur in Doel”, beiden m.b.t. de 2e wereldoorlog.
Vorige week vroeg me de hr. Jan Créve, een inleidend woordje te verzorgen, gezien de heer Van Roeyen, schepen, verhinderd was door verlof.
Een opdracht die mij moeilijk leek en is, maar gezien zijn aandringen heb ik dit toch aanvaard en daartoe heb ik toch enkele redenen :
- 1e u laten kennis maken met de veelzijdige mens en fotograaf Richard De Nul , die met veel
toewijding, Doel en zijn liefde voor Doel in deze moeilijke oorlogsperiode, heeft weergegeven; - 2e mijn liefde voor Doel - ook vandaag hou ik nog steeds van dit geteisterd dorp.
Gezien mijn job als gemeentesecretaris van 1.08.1958 tot 31.12.1976 is deze binding met Doel
niet vreemd en zelfs normaal; - 3e mijn terugblik op een oorlog die ook ik heb ervaren – ik word immers volgende week 81 jaar –
die ik als een film kan laten afrollen van wat ik gezien en beleefd heb als kind van 7 tot 12 jaar.
Gezien ik niet afkomstig ben van Doel, kan ik over de Doelse problematiek onder de 2e wereldoorlog niet meepraten, maar veel wat beschreven werd in de twee boeken van de hr. De Nul, komt zo dikwijls overeen met mijn zelfde belevenissen, emoties, zorgen, angsten en zelfs wreedheden.
Daarom is het me wellicht toegelaten zeer kort uit te wijden over de gebeurtenissen in mijn streek. Ik ben afkomstig van Waterland-Oudeman, een zeer kleine gemeente van een 700 inwoners, gelegen in het Meetjesland, maar palend aan de Nederlandse grens zoals Doel.
Eveneens een polderstreek. Ook grote gedeelten ervan werden onder water gezet, maar het dorp lag hoger en bleef gespaard. Ik heb veel meer troepenbewegingen gezien in mijn klein dorp dan wat over Doel wordt vermeld. Zo was in mei/juni 1944 een S.S. Duitse pantserdivisie in het dorp gelegerd, die bij de landing op 6.06.1944 dringend moest vertrekken naar Frankrijk.
In Doel begon de aftocht van de vijand op 04.09.1944; ook bij ons trok het Duitse leger zich terug in de gemeenten ten Noorden van het Leopoldskanaal en in West-Zeeuws-Vlaanderen. Op 16.09.1944 kwamen de Engelsen tot aan het Leopoldskanaal in Watervliet; kanaal dat de oorlogsgrens werd tussen de geallieerden en het Duitse leger. Dit laatste nestelde zich in de zgn. “zak van Breskens”. We werden meer dan een maand met obussen bestookt door Engels afweergeschut. Zo sloeg op 14.09.1944 ’s nachts een obus in op een schuur waar 22 inwoners van de gemeente en vluchtelingen van Watervliet werden gedood; de inwoners van Watervliet hadden immers hun dorp moeten ontruimen. We werden uiteindelijk bevrijd door de Canadezen op 18.10.1944, enorme schade nalatend aan gans de streek.
Een oorlog leert ons lessen trekken en we schreeuwen : “Nooit meer oorlog”. Blijkbaar zijn dit vrome wensen.
De jaarlijkse hulde aan het Brits Monument, waaraan ik meewerkte vanaf 1959 t/m 2008, - (het gemeentebestuur van Beveren wenste vanaf 2009 geen huldebetoon meer in te richten aan het Monument op de haven) – was een prachtig initiatief genomen door de toenmalige gemeente Doel : enerzijds een hulde aan de Britse bevrijders en aan hen die de haven van Antwerpen moesten verdedigen tegen de V1 en V2- wapens en anderzijds een jaarlijkse oproep tot vrede.
Mijnheer de Nul,
Wellicht heb ik iets te weinig gesproken over u en over de oorlogsgebeurtenissen die u in uw foto’s zo kenmerkend vastlegt. Maar uw kijk op de 2e wereldoorlog in Doel laat ook uw persoonlijke interpretatie kennen van al hetgeen u met veel liefde en kennis hebt vereeuwigd. U weet zeer boeiende foto’s te maken, u weet er de juiste toon en de juiste stemming in te leggen. Met uw werk leren we u beter kennen.
Het herdenkingscomité 400 jaar Doel heeft met uw tentoonstelling haar programma eer aan- gedaan. We hopen dat u allen hier aanwezig en ook de komende bezoekers, nog zullen genieten van deze prachtige verwezenlijking.
Namens het comité dank ik u, Mijnheer De Nul, zeer oprecht voor uw kunstvolle medewerking.
Van de Vyver Georges
Edgard Tinelstraat, 25
9120 Beveren - tel. 03/575.83.30
G. Van de Vyver
06.07.2013
- Click here to view all images and textbook (password required)